
Whisk(e)y - ဝီစကီအကြောင်း
ရှေ့မှာ အရက်တွေအကြောင်း အကျဉ်းချုံးလေးရယ်၊ ကမ္ဘာ့အကျော်ကြားဆုံး အရက်တွေထဲက ဗော့ကာ၊ ဂျင်နဲ့ တက္ကီလာ၊ ဝီစကီ၊ ရမ်နဲ့ ဘရန်ဒီအကြောင်းတွေ နည်းနည်းစီ ပြောခဲ့ပြီးပြီဆိုတော့ ဒီတစ်ခေါက်မှာ ရွှေအိုရောင်အဆင်းရှိပြီး တစ်ကမ္ဘာလုံးမှာ လူကြိုက်များလှတဲ့ ဝီစကီအကြောင်းလေး နည်းနည်းပိုပြီး အသေးစိတ်သွားရအောင်။ ကမ္ဘာမှာရှိသမျှ အရက်တွေ အားလုံးထဲမှာမှ အရှုပ်ထွေးဆုံးလို့ပြောလို့ရတဲ့ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ အချစ်တော် ဝီစကီအကြောင်းကို မိတ်ဆွေတို့ အရှင်းဆုံးသိသွားရအောင် ပြောပြပေးသွားမှာပါ။
အရင်ဆုံး စာလုံးပေါင်းကိစ္စကို စပြောပါမယ်။
အီးပါခြင်း မပါခြင်း ကိစ္စ - Whisky or Whiskey
နှစ်မျိုးလုံးက ကျွန်တော်တို့တွေ သောက်နေကျတဲ့ ဝီစကီကို ရည်ညွှန်းပါတယ်။ ကွာခြားသွားတာက ထုတ်လုပ်တဲ့ နိုင်ငံတွေပါ။
အလွယ်မှတ်ရရင် နိုင်ငံတွေရဲ့ နာမည်စာလုံးပေါင်းမှာ “e” ပါရင် ဝီစကီမှာလည်း “e” ပါပါတယ်။
ဥပမာ - Ireland, America နိုင်ငံတွေမှာ ဝီစကီကို Whiskey လို့ပေါင်းပြီး
ကျန်တဲ့နိုင်ငံတွေဖြစ်တဲ့ Scotland, Canada, Japan, Australia တို့မှာတော့ Whisky လို့ ပေါင်းကြပါတယ်။
ဝီစကီကို Barley, Wheat, Corn, Rye, etc., ဘာလီ၊ ဂျုံ၊ ပြောင်း၊ ရိုင်း စတဲ့ Grain အစေ့အဆံတွေမှတစ်ဆင့် ထုတ်လုပ်ထားပြီး 40%-50% Alcohol ပါရှိပါတယ်။
ထုတ်လုပ်တဲ့ နိုင်ငံ၊ နည်းစနစ်တွေပေါ်မူတည်ပြီး ဝီစကီကို အမျိုးအစား အမျိုးမျိုး ခွဲခြားထားပါတယ်။
နိုင်ငံအလိုက်ဆိုရင် စကော့တလန်ကထုတ်တဲ့ Soctch Whisky၊ အိုင်ယာလန်ကထုတ်တဲ့ Irish Whiskey၊ အမေရိကန်ကထုတ်တဲ့ Bourbon နဲ့ ကနေဒါနိုင်ငံထုတ် Canadian or Rye Whisky လူသိများကြပါတယ်။
Scotch
ဝီစကီလို့ပြောလိုက်ရင် မျက်လုံးထဲအရင်ဆုံးပြေးမြင်မိလောက်အောင် နာမည်ကြီးလှတဲ့ Scotland စကော့တလန်နိုင်ငံမှာ ပထမဆုံး ဝီစကီအသုံးအနှုန်းကို ၁၄၉၄ခုနှစ်ထဲက စတွေ့ခဲ့ပါတယ်။
အပေါ်မှာ ပြောထားတဲ့ အစေ့အဆံ ၄မျိုး (Grain) မှတစ်ဆင့်ထုတ်လုပ်ကြပါတယ်။
အသုံးပြုပြီးသား ဝက်သစ်ချစည်ထဲမှာ အနည်းဆုံး ၃နှစ်အထိ နှစ်ချို့အောင် ထားပြီးမှ နာမည်ကျော် စကော့ဝီစကီကို ရရှိပါတယ်။ စကော့ဝီစကီရဲ့ ထူးခြားချက်က Smokey ဖြစ်တဲ့ အနံ့အရသာပါ။
စကော့တလန်နိုင်ငံမှာ ထုတ်လုပ်တဲ့နေရာပေါ်မူတည်ပြီး စကော့ဝီစကီဟာ အရသာ အမျိုးမျိုးကွဲပြားပါတယ်။ အဓိကအားဖြင့်
Lowland, Highland, Islay, Speyside, Campbeltown
ဒီဒေသ ၅ခုကနေ ထုတ်လုပ်ကြပြီး အရသာကွာခြားမှုကိုတော့ Black Label ရဲ့ လက်ရှိထွက်ထားတဲ့ Edition ဖြစ်တဲ့ Black Label : Highland Origin / Speyside Origin / Lowland Origin / Islay Origin တို့မှာ မြည်းစမ်းကြည့်လို့ရပါတယ်။
Scotch Whisky ကို အဓိကအားဖြင့်
Single Malt
Single Grain
Blended Malt
Blended Grain
Blended Scotch ဆိုပြီး ၅မျိုး ခွဲခြားထားပါတယ်။
တစ်မျိုးချင်းစီရဲ့ အကြောင်းကို Scotch Whisky အကြောင်းရေးတဲ့အခါ အသေးစိတ် ပြောပြပေးသွားပါမယ်။
စကော့ဝီစကီတွေထဲမှာ ကျွန်တော်တို့ အားလုံးသိကြတဲ့ ဂျော်နီလမ်းလျှောက် Jonnie Walker, Chivas Regal, Ballentine’s, The Macallan, Glenfiddich, Glenmorangie, The Glenlivet, Black & White, J&B, Dewar’s, Grant’s စတဲ့ ဒီတံဆိပ်တွေက မြန်မာနိုင်ငံမှာ လူသိများပါတယ်။
Irish
စကော့တလန်နိုင်ငံရဲ့ အနောက်တောင်ဘက်မှာ အိုင်ယာလန်နိုင်ငံ ရှိနေပြီး အိုင်ယာလန်ရဲ့ မြောက်ဘက်ပိုင်းဒေသမှာတော့ (Northern Ireland) ကမ္ဘာကျော် Irish Whiskey ကို ထုတ်လုပ်ပါတယ်။ ဒီဝီစကီဟာ အရမ်း Smooth ဖြစ်တယ် (အရသာညက်ညောတယ် / တစ်နည်းအားဖြင့် သောက်ရတာ အရမ်းအဝင်ကောင်းတယ်) ဆိုပြီး ကျော်ကြားပါတယ်။ စကော့ဝီစကီနဲ့ မတူတဲ့အချက်က Distillation ပေါင်းခံခြင်းကို ၃ကြိမ်လုပ်ရပြီး အဲလိုလုပ်ရတာကပဲ အရသာညက်ညောမှုကို ဖြစ်စေတာပါ။
သမိုင်းကြောင်းအရ ကြည့်မယ်ဆိုရင် အိုင်ယာလန်တွေဟာ ဝီစကီကို တီထွင်ခဲ့တဲ့သူအဖြစ် နာမည်ကြီးပါတယ်။ အိုင်ယာလန်ဟာ ၁၂ရာစုလောက်ထဲက ဝီစကီကို စတင်ထုတ်လုပ်ခဲ့ကြတာပါ။ ဒါပေမယ့် အိုင်းရစ်ဝီစကီဟာ အနိမ့်အမြင့် အတက်အကျမျိုးစုံကို ကြုံခဲ့ရပါတယ်။ ၁၈ရာစု နှောင်းပိုင်းကာလမှာ သူတို့ဟာ ဝီစကီလောကရဲ့ ဦးဆောင်သူတစ်ဦးဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ၂၀ရာစု အစောပိုင်းမှာတော့ ဖရိုဖရဲဖြစ်ခဲ့ကြရာမှ ၁၉၉၀ ဝန်းကျင်မှာမှ ပြန်လည်ဦးမော့လာခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။
Irish Whiskey မှာလည်း Scotch လိုပဲ
Single Malt
Single Grain
Single Pot Still
Blend ဆိုပြီး ၄မျိုး ခွဲခြားထားပါတယ်။
လူသိများတဲ့ တံဆိပ်တွေကတော့ Jameson, Teeling, Green Spot, Powers, Bushmills စတဲ့ ဝီစကီတွေပဲ ဖြစ်ပါတယ်။
Bourbon
၁၈ရာစုလောက်ထဲက စတင်ထုတ်လုပ်ခဲ့ကြတဲ့ အမေရိကန်ဝီစကီကို Kentucky Stateမှာ အဓိကထုတ်လုပ်ကြပါတယ်။ Kentucky State အတွင်းမှာရှိတဲ့ Bourbon County ကို အစွဲပြုပြီး Bourbon ဆိုတဲ့နာမည် ဖြစ်လာခဲ့တာပါ။
Bourbon ဘော်ဘွန် လို့ခေါ်နိုင်ဖို့အတွက် ထုတ်လုပ်တဲ့ အစေ့အဆံတွေ Grain ထဲမှာ အနည်းဆုံး 51% Corn ပြောင်းစေ့ ၅၁ရာခိုင်နှုန်း ပါဝင်ရပြီး အနည်းဆုံး ၂နှစ် သစ်သားစည် အသစ်စက်စက်ထဲမှာ နှစ်ချို့အောင်ထားရပါတယ်။ ဒါကြောင့်လဲ အမေရိကန်ဝီစကီတွေက အခြားဝီစကီတွေနဲ့ယှဉ်ရင် ပိုပြီး ချိုပါတယ်။
Bourbon ကို အခြေခံအားဖြင့်
Single Barrel
Small Batch
High Rye
High Corn
Wheater
Cask Strength ဆိုပြီး ခွဲခြားထားပါတယ်။
လူသိများတဲ့ Jim Beam, Maker’s Mark, Jack Daniel, Gentleman Jack, Wild Turkey တံဆိပ်တွေက မြန်မာနိုင်ငံကလူတွေအတွက် မစိမ်းကြပါဘူး
Canadian Whisky
Canadian Whisky ဟာ ၁၈ ရာစုနှောင်းပိုင်းလောက်ကတည်းက စတင်ပေါ်ပေါက်ခဲ့တာဖြစ်ပြီး၊ အဲဒီအချိန်က ဗြိတိသျှသစ္စာခံတွေနဲ့ Scottish ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်သူတွေက ပေါင်းခံနည်းပညာတွေကို Canada ကို ယူဆောင်လာခဲ့ကြပါတယ်။ ၁၈၀၀ ပြည့်လွန်နှစ်များ အလယ်ပိုင်းလောက်မှာတော့ Canadian ပေါင်းခံထုတ်လုပ်သူတွေဟာ အဓိကအားဖြင့် rye grain (ကောက်စေး) ကနေ Whisky ကို ထုတ်လုပ်ခဲ့ကြပြီး “rye whisky” လို့ နာမည်ပြောင်ရခဲ့ပါတယ်။ ခုခေတ်ထုတ်လုပ်မှုတွေမှာတော့ corn ကို အဓိက grain အဖြစ် အသုံးပြုကြတာ များပါတယ်။
အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုရဲ့ Prohibition (အရက်သေစာ တားမြစ်ကာလ) (၁၉၂၀-၁၉၃၃) အတွင်းမှာ Canadian Whisky ဟာ အမေရိကန်ကို အများဆုံး မှောင်ခိုသွင်းတဲ့ Spirit ဖြစ်လာခဲ့ပြီး၊ သူ့ရဲ့ ချောမွေ့မှုနဲ့ ရောစပ်ရလွယ်ကူမှုအတွက် နာမည်ကောင်းကို ပိုပြီးခိုင်မာစေခဲ့ပါတယ်။ ဒီနေ့ခေတ်မှာဆိုရင် Canadian Whisky ဟာ ကမ္ဘာပေါ်မှာ သောက်သုံးရတာ အလွယ်ကူဆုံးနဲ့ ဘက်စုံသုံးနိုင်ဆုံး Whisky တွေထဲက တစ်ခုအဖြစ် ရပ်တည်နေဆဲပါပဲ။
ထုတ်လုပ်မှု လုပ်ငန်းစဉ်
Canadian Whisky ရဲ့ ထုတ်လုပ်မှု လုပ်ငန်းစဉ်က တခြား Whisky တွေနဲ့ ဆင်တူပေမယ့်၊ Canadian Whisky မှာ တစ်ခုတည်းသော grain သတ်မှတ်ချက် မရှိပါဘူး။ ဒါကြောင့် သူ့ရဲ့ style က ပိုပြီး ပြောင်းလွယ်ပြင်လွယ် ရှိပါတယ်။ (တကယ်တော့ Bourbon က corn အနည်းဆုံး ၅၁% ပါဝင်ရပြီး၊ American rye က rye အနည်းဆုံး ၅၁% ပါဝင်ရပါတယ်။)
Canadian Whisky ဟာ underrated (လူသိနည်းပြီး တန်ဖိုးဖြတ်မှု နည်းလွန်းတဲ့) Whisky တစ်မျိုးပါ။ ပြင်းထန်တဲ့ မီးခိုးရနံ့ ဒါမှမဟုတ် လောင်ကျွမ်းတဲ့ ခံစားမှုမျိုး မပါဘဲ ချောမွေ့ပြီး ရောစပ်ရလွယ်ကူကာ တန်ဖိုးသင့်တဲ့ Whisky ကို လိုချင်သူတွေအတွက် ပြီးပြည့်စုံပါတယ်။
Canadian Whisky အမျိုးအစားများ
- Traditional Canadian Rye (Blended)
- 100% Rye Whisky
- Premium Single Barrel/Small Batch
သင်မြည်းစမ်းကြည့်သင့်တဲ့ ထိပ်တန်း Canadian Whisky Brands တွေကတော့ Crown Royal, Canadian Club 100% Rye, Alberta Premium, Lot No. 40 နဲ့ Pike Creek တို့ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။
ဝီစကီကို ဘယ်လိုသောက်ရမလဲ
ဒီမေးခွန်းက အရမ်းကောင်းပါတယ်။ တကယ်တော့ ဝီစကီသောက်တယ်ဆိုတာ ကိုယ်ပိုင်ခံစားမှုနဲ့ နှစ်သက်မှုအပေါ် အများကြီးမူတည်ပါတယ်။ "အမှန်ကန်ဆုံး" နည်းလမ်းရယ်လို့တော့ မရှိပါဘူး။ ဒါပေမယ့် ငါ့ရဲ့အတွေ့အကြုံအရ မင်းပိုပြီး အရသာခံစားနိုင်မယ့် နည်းလမ်းလေးတွေကို ဝေမျှပေးချင်ပါတယ်။
ပထမဆုံးအနေနဲ့ Neat သောက်တာကို စမ်းကြည့်စေချင်ပါတယ်။ ဒါကတော့ ဘာမှမရောဘဲ ဝီစကီသက်သက်ကို သောက်တာပါ။ ဖန်ခွက်လှလှလေးထဲကို Whiskey ထည့်ပြီး အရောင်အသွေး၊ အနံ့ကို အရင်ခံစားကြည့်ပါ။ ပြီးရင် ဖြည်းဖြည်းချင်း တစ်ငုံချင်းစီ သောက်ကြည့်ပါ။ ဒီလိုသောက်ခြင်းအားဖြင့် ဝီစကီရဲ့ မူရင်းအရသာ၊ သူ့ရဲ့ ရှုပ်ထွေးတဲ့ ရနံ့တွေ (ဥပမာ- vanilla, caramel, smoke, သစ်သီးခြောက် စတာတွေ) ကို အပြည့်အဝ ခံစားရပါလိမ့်မယ်။ အထူးသဖြင့် ကောင်းမွန်တဲ့ Single Malt ဒါမှမဟုတ် Bourbon တွေဆိုရင် ဒီနည်းလမ်းက အကောင်းဆုံးပါပဲ။
တကယ်လို့ ဝီစကီရဲ့ ပြင်းအားက နည်းနည်းများတယ်လို့ ခံစားရရင်တော့ ရေအေးအေးလေး နည်းနည်းထည့် သောက်ကြည့်နိုင်ပါတယ်။ ရေအေးဆိုတာ ရေခဲမဟုတ်ဘဲ ရိုးရိုးရေအေးပါ။ ရေနည်းနည်းထည့်လိုက်တာက ဝီစကီရဲ့ အရသာမော်လီကျူးတွေကို ပိုပြီး ပွင့်ထွက်လာစေတယ်လို့ ပညာရှင်တွေက ပြောပါတယ်။ ဒါကြောင့် ပိုပြီး နူးညံ့ပြီး မင်းမခံစားဖူးသေးတဲ့ အရသာအသစ်တွေ ပေါ်လာနိုင်ပါတယ်။ ရေအများကြီးမထည့်မိဖို့တော့ အရေးကြီးပါတယ်။ လက်ဖက်ရည်ဇွန်းတစ်ဝက် ဒါမှမဟုတ် တစ်ဇွန်းစာလောက်ဆို လုံလောက်ပါတယ်။
နောက်ထပ် လူကြိုက်များတဲ့ နည်းလမ်းတစ်ခုကတော့ On the Rocks လို့ခေါ်တဲ့ ရေခဲနဲ့ သောက်တာပါပဲ။ ရေခဲက Whiskey ကို အေးမြစေပြီး နူးညံ့စေပါတယ်။ ဒါပေမယ့် သတိထားရမှာက ရေခဲအရည်ပျော်ပြီး ဝီစကီကို ရေကျဲသွားစေနိုင်တာပါပဲ။ ဒါကြောင့် ရေခဲတုံးကြီးကြီး (သို့) Whiskey Stone တွေ သုံးတာက ပိုကောင်းပါတယ်။ ရေခဲတုံးကြီးတွေက ဖြည်းဖြည်းချင်း အရည်ပျော်လို့ Whiskey ရဲ့ အရသာကို အများကြီး မပြောင်းလဲစေပါဘူး။ ဒါက ပေါ့ပေါ့ပါးပါး သောက်ချင်တဲ့အခါ ဒါမှမဟုတ် နည်းနည်းလေး အေးချင်တဲ့အခါမျိုးမှာ သင့်တော်ပါတယ်။
အကယ်၍ မင်းက Cocktail တွေကို နှစ်သက်တယ်ဆိုရင်တော့ ဝီစကီကို အခြေခံတဲ့ Classic Cocktail တွေဖြစ်တဲ့ Old Fashioned ဒါမှမဟုတ် Manhattan ကို စမ်းကြည့်သင့်ပါတယ်။ ဒီ Cocktail တွေက ဝီစကီရဲ့ အရသာကို မပျက်စေဘဲ တခြားပါဝင်ပစ္စည်းတွေနဲ့ ပေါင်းစပ်ပြီး ထူးခြားတဲ့ အရသာအတွေ့အကြုံကို ပေးပါတယ်။ ညနေခင်း အနားယူချိန် ဒါမှမဟုတ် သူငယ်ချင်းတွေနဲ့ စကားပြောရင်း သောက်ဖို့ အကောင်းဆုံးပါပဲ။
အချုပ်အားဖြင့်ပြောရရင် ဝီစကီကို ဘယ်လိုပဲ သောက်သောက် အရေးကြီးဆုံးက မင်းကိုယ်တိုင် နှစ်သက်ပျော်ရွှင်ဖို့ပါပဲ။ စမ်းသပ်ကြည့်ပါ၊ မတူညီတဲ့ နည်းလမ်းတွေကို လိုက်လျောညီထွေဖြစ်အောင် လုပ်ကြည့်ပါ။ မတူညီတဲ့ ဝီစကီအမျိုးအစားတွေ (Scotch, Bourbon, Irish, Rye စတာတွေ) ကလည်း မတူညီတဲ့ အရသာနဲ့ သောက်သုံးပုံစံတွေနဲ့ လိုက်ဖက်ပါတယ်။ မင်းရဲ့ ဝီစကီခရီးကို ပျော်ရွှင်စွာ စူးစမ်းလိုက်ပါဦး သူငယ်ချင်း။
အခုရေးထားတဲ့ ဝီစကီအကြောင်းကို အင်္ဂလိပ်လို ဖတ်ချင်ရင် ဒီမှာသွားဖတ်ပါ။